Uzm. Dr. Şekip Şimşek, hudut sistemiminin iki bileşenden oluştuğunu belirtti ve birincisinin beyin ve omurilikten oluşan santral hudut sistemi, ikincisinin ise bir ağacın köklerinin toprakta yayılması üzere tüm bedenimizi kaplayan hudut liflerinden oluşan periferik hudut sistemi olduğunu belirtti.
Periferik hudut sisteminin etrafımızla etkileşim ve irtibattan sorumlu olan duyusal ve motor liflerin yanı sıra istemsiz hareketlerden sorumlu sinyalleri taşıyan liflerden oluştuğuna dikkat çeken Şimşek, şöyle konuştu:
“Periferik hudut sisteminin, etrafımızdaki bilgileri santral hudut sistemine taşıyan duyusal ve motor liflerini etkileyen her türlü durum, etkilenen lif çeşidine nazaran farklı bulguya yol açar. Duyusal liflerin etkilenmesiyle ilgili bölgede ağrı, uyuşma, yanma üzere his kusurları oluşurken motor liflerin etkilenmesiyle kas kuvvet kaybı, seğirme üzere bulgular oluşabiliyor.”
DİYABET VE KANSER RİSKİ
Diyabet, kanser üzere hastalıkların sıklıkla periferik sonların sağlıklı çalışmasını etkilediğini belirten Şimşek, “Böbrek yetmezliği, üremi, karaciğer hastalıkları, romatizmal hastalıklar, vitamin eksiklikleri bilhassa B12, kansızlık, beslenme bozuklukları, çölyak hastalığı (gluten enteropatisi ), HİV virüs enfeksiyonu, lyme hastalığı, endokrin bozukluklar bilhassa hipotiroidizm, kronik obstruktif akciğer hastalığı (KOAH) üzere daha birçok hastalıkta da eşlik eden periferal nöropati bulgularına rastlanmaktadır. Kullanılan ilaçlar, maruz kalınan alkol ve ağır metal üzere toksinler, çevresel faktörler de vibrasyon (inşaat personellerinin kullandığı aletlerden yahut travmadan kaynaklı), uzamış soğuk maruziyeti, oksijen azlığı periferik hudut sisteminin sağlıklı çalışmasını da etkiliyor” formunda konuştu.
NEDEN 50 YAŞ ÜSTÜ DAHA FAZLA
Şikâyeti ile tabibe başvuran hastaların yüzde 50’sine yakınında nedenin saptanamadığını belirten Şimşek, şöyle konuştu:
“Hastalar çoğunlukla 50 yaş üstü, aylar ve yıllar içerisinde yavaş yavaş berbatlaşan, tipik olarak simetrik yani bedenin sağ ve sol tarafının emsal olarak etkilendiği, karıncalanma, uyuşma, iğnelenme, yanma, ağrı üzere bulguları tanım eden, duyusal liflerin etkilendiği hadiselerdir. El ve ayakta karıncalanma, yanma, ağrı, komut kaybı ile gelen hastaların yapılacak ayrıntılı sorgusu, dâhili ve nörolojik muayenesi çoğunlukla yanlışsız tanıya ve sonrasında hakikat tedaviye götürmektedir. Şikâyet başlangıcının vakti, şikâyetlerin ilerleyiş suratı, etkilenen bölgenin tek taraflı (sadece sağ ayak gibi) yahut karşılıklı olması (hem sağ hem sol ayak gibi), duyusal belirtilere kas kuvvet kaybının eşlik edip etmemesi üzere bilgiler ayırıcı teşhiste değerlidir.”
GECELERİ ARTIYOR
Uzm. Dr. Şimşek, yanmaların bilhassa gece arttığını belirtti ve şöyle konuştu:
“Öncelikle dikkat ve kişinin dikkat düzeyi ağrıyı nasıl algıladığımızı tesirler. Gün içinde yaşanan koşuşturmada, mesken işleri ve çocuklarla ilgilenirken yahut iş yerinde vakte karşı işimizi yetiştirmeye çalışırken, ayaklardaki ağrı ve yanmaya odaklanmamız zayıflar. Fakat günün sonunda işlerimizi bitirip kendimizle baş başa kaldığımızda, etrafımızdaki dikkat dağıtan uyaran sayısı azaldığında ayaklardaki yanma ve ağrıya odaklanmamız ve algımız artacaktır.
Özellikle geceleri ayakta yanma, ağrı, uyuşma, karıncalanma üzere şikâyetlerin arttığını tabir eden hasta sayısı dikkat çekecek kadar fazladır. Bu değişkenliğinin sebebini aydınlatmak ve tahlil üretmek hastalığın idaresinde, kişinin hayat kalitesini artırma gayesiyle değerlidir.”
