Türkiye’de seçimlerin birinci tipinin geride bırakıldığı geçen hafta Merkez Bankası iki değerli adımla piyasada tesirli oldu. Pazartesi getirilen kredi kartı nakit avans ve kuyum harcamalarına yönelik düzenleme cuma kaldırılırken gerçek şahıslar için TL mevduat dönüşüm oranı ek maksadı ise geçerli olmaya devam ediyor.
BANKA İDARELERİNDEN ACİL TOPLANTI
Ekonomim’den Şebnem Turhan’ın haberine nazaran; TL dönüşüm oranı ek gayesi dalı tam manasıyla alt üst etti. Bankacılık kesimi kaynakları uygulamanın devreye alındığı çarşamba günü banka idarelerin acil toplandığını, ne yapacaklarının kararını vermeye çalıştıklarını söyledi.
KKM’ye yüksek faiz vermeye yönlendiren uygulama bunu yapmayan bankanın ise sabit faizli menkul değer alımlarını artırması zorunluluğunu doğuruyor. Kaynaklar, dalın iki ziyandan birini seçebilmek için risk tahlili yaptığını söyledi.
KKM VE DÖVİZ MEVDUATIN HİSSESİ YÜZDE 62,7
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) haftalık datalarına nazaran kur muhafazalı mevduat büyüklüğü 12 Mayıs itibariyle 2 trilyon 346 milyar 755 milyon liraya ulaştı. Geçen yılsonundan bu yana 931 milyar 452 milyon liralık artış var. Kaynaklar dalın KKM faizinin üzerine prim uygulamaya da başlamasıyla hukuksal şahısların dövizden dönüşlü KKM hesaplarının çok daha süratli arttığını vurguladı.
Seçim öncesi 1.5 ayda KKM hesapları 31 milyar dolar arttı ve 119.9 milyar dolara ulaştı. KKM, BDDK bilgilerine nazaran toplam 532.8 milyar dolar olan döviz ve TL mevduatın yüzde 22,5’ini oluşturuyor. Lakin uzmanlar KKM’nin de döviz endeksli bir hesap olduğunu döviz mevduatıyla birlikte değerlendirildiğinde ise KKM ile yabancı para mevduatın toplam mevduatın yüzde 62,7’sine dayandığına dikkat çekti.
KKM DÖNÜŞLERİ SON HAFTALARDA YOĞUNLAŞTI
KKM vade sonları ise son haftalarda hızlandı. 14 Mayıs seçiminden evvelki son üç süreç günü ve seçim sonrası birinci hafta dal KKM dönüşlerinin ağır olduğunu KKM’den çıkış yapanların ise dövizlerini istediğini ve bunun da piyasayı sıkıştırdığını vurguladı.
Hesaplamalara nazaran her hafta yaklaşık 10 milyar dolarlık KKM vade sonu yaşanıyor. Geçen hafta kimi büyük bankaların faiz üzerine prim uygulamasına son verdiğini söyleyen bankacılık dalı kaynakları geçen hafta çarşamba günü Merkez Bankası’nın ek dönüşüm gayesi uygulamasını getirmesinin gerisinde yatan nedenlerden birinin de bu olduğunu kaydetti.
Nitekim Merkez Bankası dataları net memleketler arası döviz rezervlerinin 2.33 milyar dolara, toplam rezervlerin ise 105.13 milyar dolara gerilediğini ortaya koydu.
SEKTÖR KAYNAĞI: BANKACILAR PERİŞAN
İki farklı bankacılık bölümü kaynağı geçen çarşamba günü gelen ek dönüşüm maksadı sonrası kesimin durumunu “Bankacılar perişan. Bölüm kriz yaşıyor” cümleleriyle özetledi.
Kaynak, bankacılık dalının ek oranlarla birlikte temmuza kadar çok ağır bir KKM dönüşü sağlamaları gerektiğini vurgulayarak dövizin nereden bulunacağı konusunun en büyük gündem olduğunu vurguladı. Döviz bulma meselesini dalın yetkililere de ilettiğini belirten bankacılık bölümü kaynağı yetkililerin ise bankacılara “ister müşteriye eurobond yahut yurtdışı pay senedi portföyü bozdurun, ister yurtdışındaki parayı getirterek döviz dönüşümüyle KKM yapmayı başarın” dediğini ileri sürdü.
TL mevduat faizlerinin bile yüzde 42 düzeylerine dayandığını lisana getiren bir başka kaynağın ise aylık ek dönüşüm maksadının bankacılık bölümünü mahvettiğini kaydetti. Müşterileri nasıl ikna edeceklerini bilemediklerine işaret eden kamu bankasına yakın bölüm kaynağı ise aylardır tek gündemlerinin KKM ve KKM maksatları olduğuna dikkat çekti.
Mevduat kredi faizlerinin yüzde 42’ye dayanmışken bankacılık dalının kredi vermesinin mümkün olmadığına vurgu yapan bölüm kaynağı bankaların risk tahlili yapmaya başladığını lisana getirdi. Kaynak, yüksek KKM faizi vermenin de KKM maksatlarının tutturamayıp sabit kuponlu tahvil alımlarının da dal için ziyana işaret ettiğini söyleyerek artık dalın hangisinde daha az ziyan olacağını ölçmeye çalıştığına dikkat çekti.
