İtilaf Donanması İzmir’i denizden ve havadan bombalayan itilaf donanması Çanakkale deniz savaşından evvel birinci yenilgiyi İzmir’de aldı. 5-15 Mart 1915 tarihlerinde yapılan bu bombardımanda düşman donanması gemi kayıpları verince çekilmek zorunda kaldı. İşgalci filonun bir kısmı Çanakkale savaşına katılma buyruğu aldı ve orada da başarısız oldu. İzmir’i bombalayan HMS Triumph Çanakkale’de batırıldı.
Mehmetçiğin 18 Mart’ta batırdığı birinci gemi Fransız zırhlısı Bouvet oldu. Bouvet’yi, Türk topçusu Cemal batırdı.
“Cayır cayır yakarım da İzmir’i size teslim etmem”
Düşman filosu körfezde ilerleyip toplarımızın atış menziline girince sıkıntı duruma düştü. Düşman donanması kumandanı İzmir Valisiyle görüşme teklifinde bulundu. İzmir’i teslim etmesi karşılığında İzmir’in bir prenslik olacağını başına tekrar Rahmi Bey’in getirileceği söylendi. Bu teklife İzmir Valisi “Cayır cayır yakarım da İzmir’i size teslim etmem bu davranışınızla İzmir’deki Levantenlerin de hayatını tehlikeye
atıyorsunuz” dedi.
Görüşme sona erdi. İzmir Valisi Rahmi Beyefendi İzmir’e yapılan bombardımanın Levanten nüfusa da ziyan vereceğini göstermek için
Levantenleri Türk mahallelerine yerleştirdi. İşgalci filo kumandanına isterse İzmir’i bombalayabileceğini bundan Levantenlerin de ziyan göreceğini söyledi. Bu önlemlerimizi İngiliz donanması umursamadı. İngiliz filosu İzmir’i bombalamaya devam etti. Sonuç almaları için İzmir limanının içine girmeleri, mayınlarımızı temizlemeleri gerekiyordu. Bataryalarımız, mayın çizgilerimiz buna müsaade vermedi.
İNGİLİZ Amiral Rosslyn Wemyss, 9 Mart 1915 günü HSM Euryalus gemisinden gönderdiği ültimatomla Rahmi Bey’den İzmir’i teslim etmesini istedi. “İzmir bombardımanı hakkında haber veren 6 Mart 1331 tarihli İzmir Ahenk gazetesi Miladi 10 Mart 1915 tarihli Noya Press’den aldığı haberi şöyle verdi: Geçen cumartesi sabahı İzmir istikameti İngiliz deniz kuvvetleri tarafından bombalanmıştır. Harekâta 4 kruvazör ile 6 torpitobot katılmıştır.” Birebir gazete bu donanmada nakliye gemisinin bulunmasının İngilizlerin İzmir’e çıkartma yapmak istedikleri sonucuna varıyordu.
İzmir Valisi ve Meclis-i genel reisi Rahmi Beyefendi resmî bir beyanname yayımlayarak, kenti silahlı bir savunmaya hazırlamak için halkın tren yahut başka vasıtalarla İzmir’den iç kısımlara gitmesini istedi, lakin bu haber bir izdihama neden oldu. İzmir Valisi Rahmi Beyefendi kenti savunma önlemleri aldı. Tıpkı gün durumun nazikliğini takdir eden İzmir’deki ABD konsolosu harekete geçerek İngiliz Amirali Pierse ile gemisinde görüştü. Bir İngiliz kaynağına nazaran akının beşinci gününde, mütareke tabanı arayan donanma temsilcilerinin ağır istekleri nedeniyle mutabakat olmadı, bunun sonucu olarak İzmir’e karşı olan deniz harekâtı sürdü.
İtilaf Donanması’nın İzmir’i denizden işgal saldırısı sırasında 87 tonluk İngiliz torpitobotu No 064 21 mart 1915’de, 535 tonluk İngiliz monitoru M30, 13 Mayıs 1915 günü İzmir Körfezindeki Türk bataryaları tarafından batırıldı.
1000 tonluk Fransız mayın döşeme gemisi Casabianca, 3-4 Temmuz 1915 İzmir Körfezinde döşediğimiz mayınlara çarparak battı.
Düşman filosu körfezde ilerleyip toplarımızın atış menziline girince sıkıntı duruma düştü. Bir kısım gemileri açtığımız ateşten, bir kısmı mayınlarımıza çarparak yara alarak battı. Düşman donanması kumandanı İzmir Valisiyle görüşme teklifinde bulundu. İzmir’i teslim etmesi karşılığında İzmir’in bir prenslik olacağını başına yeniden Rahmi Bey’in getirileceği söylendi. Bu teklife İzmir Valisi “Cayır cayır yakarım da İzmir’i size teslim etmem bu davranışınızla İzmir’deki Levantenlerin de hayatını tehlikeye atıyorsunuz” dedi. Görüşme sona erdi.
İzmir Valisi Rahmi Beyefendi İzmir’e yapılan bombardımanın Levanten nüfusa da ziyan vereceğini göstermek için Levantenleri Türk mahallelerine yerleştirdi. İşgalci filo kumandanına isterse İzmir’i bombalayabileceğini bundan Levantenlerin de ziyan göreceğini söyledi. Bu önlemlerimizi İngiliz donanması umursamadı. İngiliz filosu İzmir’i bombalamaya devam etti.
Sonuç almaları için İzmir limanının içine girmeleri, mayınlarımızı temizlemeleri gerekiyordu. Bataryalarımız, mayın çizgilerimiz buna müsaade vermedi. Gemileri tarafımızdan batırıldı. Artık İzmir Körfezinin içine giremiyor uzaktan bombalıyorlardı. Bu durumu önlemek için Bulgaristan’ın savaşa girmesiyle açılan Balkan yolundan gelen silah ve cephanelerden 17 toplu bir Avusturya-Macaristan topçu bataryasının Foça’ya yerleştirilmesi kararı alındı. Fakat yol yoktu bin bir zorlukla yol yapıldı batarya Foça’ya yerleştirildi. Bu önlemimiz sonucu düşman donanması İzmir Körfezinden büsbütün çekildi. İngilizler Uzunada’yı işgal etmiş, uçak pisti inşa etmiş, çadır hangar kurmuş hava üssü tesis etmiş, yerleştirdiği toplarla Urla’yı da ateş altına almıştı.
Uzunada’nın geri alınması için çıkartma operasyonu düzenlendi. Operasyonda Türk, Alman, Avusturya, Macaristan topçu bataryalarının büyük katkıları oldu. Urla ve Mordoğan’a yerleştirilen toplarla Uzunada ateş altına alındı.
6 Mayıs 1916 günü Karaburun kıyısındaki topçularımızın açtığı ateş sonucu iki İngiliz Monitörü batırıldı. Uzunada alındı.
Bu ortada İzmir’e hava saldırıları devam ediyordu. İzmir’de üç Tayyare Bölüğümüz misyon yapmaktaydı. Tayyarelerimiz Sisam, Sakız, Midilli adalarına keşif ve taarruz harekatlarında bulunuyor, İzmir semalarında kıyasıya hava muharebeleri oluyordu. Alman Plt.Hans Joachim Buddecke tek başına girdiği İzmir’deki hava muharebesinde iki düşman uçağını birden düşürmesi büyük memnuniyet yarattı. Ege Şahini unvanı çeşitli ikramlar verildi.
İzmir’deki idaremiz bir kısım Levanten ve Rumların içinde bulunduğu casusluk faaliyetlerine karşı gayret verdi.
Yüz on sekiz yıl evvel Mart 1915 tarihlerinde İtilaf Donanması İzmir’i denizden ve havadan bombaladı. Çanakkale deniz savaşından evvel birinci yenilgiyi İzmir’de aldı. 5-15 Mart 1915 tarihlerinde yapılan bu bombardımanda düşman donanması gemi kayıpları verince çekilmek zorunda kaldı. İşgalci filonun bir kısmı Çanakkale’de savaşına katılma buyruğu aldı ve orada da başarısız oldu. İzmir’i bombalayan HMS Triumph Çanakkale’de batırıldı. Lakin İtilaf Donanmasının İzmir Körfezini ablukası devam etti.
1333 YILI REBİYÜLAHİRİNİN 18.GÜNÜ (5 Mart 1915) İNGİLİZ VE FRANSIZ MÜŞTEREK GEMİLERİNDEN YENİKALE’YE ATILAN MERMİLERDEN MÜSTAKİL AĞIR TOPÇU EFRADINDAN TOP BAŞINDA ŞEHİT OLANLARIN RUHLARINA RIZAENLİLLAH FATİHA. Yazıldı.
Ne yazık ki bu büyük tarihi olay Sancakkale’de verdiğimiz büyük savunma 378 yıldır bilinmiyor.
Sancakkale’nin müze yahut ören yeri olarak halkın istifadesine açılmasını istiyoruz.
-BİTTİ-
