Şişmanlık ya da obezite ömür kalitesine olumsuz tesirleri, yol açtığı hastalıklar ve artan mevt riski nedeniyle insan sıhhati için en değerli tehditlerden biri olarak kabul ediliyor. Gerçekten Dünya Sıhhat Örgütü obeziteyi 21’inci yüzyılın en değerli salgınlarından biri olarak pahalandırıyor. Dünyada yaklaşık olarak bir buçuk milyar insanın çok kilolu olduğu ve bunların 400 bin kadarının ise klinik olarak obez kümesinde yer aldığı iddia ediliyor.
Kilo meselelerinin tedavisinde öncelikle önerilen diyet ve antrenman üzere prosedürlerin başarısı hudutlu kalıyor, çoklukla kalıcı tahlil getiremiyor. Tesirli ilaç geliştirebilmek üzere bedende şişmanlamada rolü olduğu düşünülen farklı amaçlara yönelik olarak gerek kimyasal sentez yoluyla ve gerekse doğal kaynaklardan elde edilen unsurların aktifliği deneniyor. Lakin geliştirilen bu ilaçların vakit içerisinde ortaya çıkan olumsuz tesirleri nedeniyle kullanımları sonlu kalıyor, bir kısmı ise hayati risklere yol açtığı için uygulamadan kaldırılıyor. Bu nedenle daha sağlam olduğu düşünülen doğal kaynaklar ve bilhassa de bitkisel eserler zayıflama maksadıyla ağır talep görüyor.
Bitkisel zayıflama eserlerinin de şişmanlık meselesine ne derecede kalıcı tahlil getirebildiği tartışmalı. En değerli sorun kullanıcıların beklentileri! Beşerler bu türlü eserleri kullandıklarında, diyet ve antrenman uygulamadan, rastgele bir zahmete girmeden süratle kilo vermek istiyor. Bu nedenle uzun yıllar bitkisel zayıflama eserlerinde başrol oyuncuları bağırsakları boşaltan sinameki yaprağı ve idrar artırıcı tesire sahip bitkiler oldu. Lakin bu tip uygulamalarla bedendeki sıvının atılması prensibine dayanarak verilen kilolar çabucak geri alınıyor. Ayrıyeten müshillerin ve idrar artırıcıların uzun vadeli kullanımının ortaya çıkardığı kalıcı riskler nedeniyle ölçüsüz kullanımı artık önerilmiyor. Bitkisel zayıflama eserleri ortasında farklı biçimlerde tesir eden seçenekler de bulunuyor; metabolizmayı hızlandırarak, şeker ve yağların emilimini engelleyerek.
Bu tesir seçenekleri ortasında son yıllarda ‘lipaz enzimi inhibitörleri’ olarak isimlendirilen küme dikkatleri çekiyor. Yediklerimizle alınan yağların istenmeyen kalorilerin temel kaynağı olduğunu biliyoruz. O halde yağların bedende sindiriminin baskılanarak emilemeden atılabilmesi sağlanabilirse zayıflamanın mümkün olabileceği düşünülüyor. Bu prensibe dayanarak piyasaya sürülen bir pankreatik lipaz enzimi inhibitörü olan orlistat kimi önemli karaciğer hasarı olayları bildirilmesi nedeniyle denetimli bir halde uygulanabiliyor. Son iki yılda orlistata alternatif olabilecek doğal kaynaklı yeni lipaz inhibitörlerinin bulunması maksadıyla ağır araştırmalar yapılıyor.
ELMAYI KABUKLU TÜKETİN
Pankreatik lipaz enzimi üzerinde baskılayıcı tesiri deney hayvanı çalışmalarıyla desteklenen bitkiler ortasında dikkatimi çekenlerin başında biberiye yaprağı ve elma geliyor. Elmanın polifenolik bileşenleri tesirli bulunmuş, bu nedenle elmayı kabuğuyla yemek daha gerçek bir tercih. Yeşil çayın da yağ yakıcı ve güç tüketimini artırıcı tesiri klinik olarak ortaya konulmuş. Esasen bu husustaki bilgiler epey tanınan. Yeniden ginseng kökü (Panax ginseng olacak) özütü de uzun müddetli kullanımda lipit yakılmasını hızlandırabiliyor.
Bilimsel çalışmalarda incelenen bitki özütlerin ortasında yüzde 40’ın üzerinde lipaz enzimi inhibisyon sağlayan birtakım tanıdık bitkiler de yer alıyor. Antep fıstığı meyvesinin dış kabuğu, kimi meyveler (yaban mersini, ahududu, elma), kimi tohumlar (ayçekirdeği, fasulye, bezelye), kimi yapraklar (Brüksel lahanası, kekik [Oregano denilen İzmir kekiği vb.], limon kokulu kekik, tıbbi adaçayı, zeytin, biberiye, yeşilçay), kuşburnu çiçekleri, turp kökü, Seylan tarçını kabuğu. Münasebetiyle bu bitki kısımlarının günlük diyetimizde daha fazla yer alması faydalı olabilir. Olağan Antep fıstığı meyvesinin dış kabuğu hariç. Bu bulguların in vitro yani deneysel olması nedeniyle sonuçların deney hayvanı (in vivo) ve klinik çalışmalarla da desteklenmesi değerli.
Sonuç olarak zayıflama uygulamalarında insanların öncelikle süratli kilo verme beklentilerini düzeltmesi gerekiyor. Tek bir ilacı alıp zahmetsizce kilo vermeyi düşündüğünüz anda birtakım sıhhat riskleri ortaya çıkmaya başlayabiliyor. Münasebetiyle gayesi abartmadan ayda 2-3 kilo üzere bir ölçünün verilmesi hedeflenmeli ve bedende farklı maksatlara yönelik olarak farklı uygulamalar tercih edilmeli. Bunlardan biri de pankreatik lipaz inhibitörü tesirli bitkisel eserler olmalı.
