4 Haziran 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Helal Akreditasyon Kurumu ile İlgili Kimi Düzenlemeler Hakkında Kanun, bir yıllık geçiş sürecinin akabinde 4 Haziran’da yürürlüğe girecek.
Kanunla, 4 Haziran prestijiyle Türkiye’de piyasaya arz edilecek eser ve hizmetlere yönelik helal uygunluk değerlendirmesi yapacak kuruluşların, HAK tarafından akreditasyonu zarurî hale gelecek.
Türkiye’de helal uygunluk kıymetlendirme faaliyetleri gönüllülük aslına nazaran yürütülürken, eser ve hizmet üreten firmaların helal dokümanı alma mecburiliği bulunmuyor.
Ancak, “helal” olarak belgelendirilen bir eser yahut hizmetin sağlam olması, tağşişe bahis olmaması ve esere ait işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin tüketiciyi yanıltmayacak biçimde yapılması kıymet taşıyor. Bu belgelendirme faaliyetlerinin bağımsız ve ehil bir kamu otoritesince nizamlı olarak denetlenmesi gerekiyor.
Yeni düzenlemeyle, Kurumun akreditasyon hizmeti verdiği alanlara mevzu olan ve iç piyasaya yerli üretim yahut ithalat vasıtasıyla arz edilecek helal tezi taşıyan eser ve hizmetlere yönelik helal belgelendirme faaliyetlerinin HAK tarafından akredite edilmiş belgelendirme kuruluşlarınca gerçekleştirilmesi karar altına alınacak.
Denetimden geçmeyen belgelendirme kuruluşlarının helal belgelendirme yapmasının ve piyasadaki sağlam olmayan helal dokümanlarının deveranının engellenmesine yönelik yasal alt yapı da sağlanmış olacak.
HAK, bahse ait yol ve temellerin belirlenmesi için yönetmelik taslağı hazırladı. “Helal Uygunluk Evraklı Eserlerin İthalatına Ait Yönetmelik Taslağı” ile Kanun’un uygulanması bakımından, iç piyasaya ithalat yoluyla arz edilecek helal tezi taşıyan eserler hakkındaki uygulama asıllarının belirlenmesi hedefleniyor.
Böylece, HAK’ın akreditasyon hizmeti verdiği eserlerin ithalat süreçleri esnasında gümrük yönetimi ile Kurum yetkilileri ortasında işbirliği sağlanarak eserlerin Kurum tarafından akredite edilmiş kuruluşlarca belgelendirilip belgelendirilmediğinin araştırılması sağlanacak ve tüketici, yanlış ve aldatıcı bilgilendirmeye karşı korunacak.
ŞÜPHELİ ESER GÜMÜKTE KURUMA BİLDİRİLECEK
Taslağa nazaran, piyasaya arz edilecek ve HAK’ın akreditasyon hizmeti verdiği uygunluk kıymetlendirme alanlarına mevzu eserlere yönelik helal uygunluk değerlendirmesi yapacak kuruluşların, Kurumca yahut Kurumun taraf olduğu ikili yahut çok taraflı karşılıklı tanıma muahedeleri kapsamında başka ülkelerce yetkili kılınmış kurumlarca akreditasyonu mecburî olacak.
İthal edilerek piyasaya arz edilecek olan eserlerin helal işareti, markası, damgası, resmi yahut rastgele bir helal ibaresi taşıması halinde HAK tarafından akredite edilmiş kurum yahut kuruluşlar tarafından belgelendirilmesi temel olacak.
Söz konusu kurum ve kuruluşlar ile bunların helal uygunluk evrakı verdiği firma ve eser kümelerine ait bilgiler gümrük yönetimiyle paylaşılacak.
Gümrük yönetimince yapılacak denetimlerde, iç yahut dış ambalajında helal işareti, markası, damgası, fotoğraflı yahut başka tanımlayıcı ögeleri da dahil olmak üzere rastgele bir helal ibaresi tespit edilen eserlere ait helal uygunluk tezi konusunda kuşku hasıl olması halinde durum Kuruma bildirilecek.
Kurum yahut yetkilendirdiği kuruluşlarca yapılacak denetim sonucunda Türkiye Gümrük Bölgesi’ne girişi uygun görülmeyen eserler, mahrecine iade, direkt ya da hür bölge üzerinden üçüncü ülkeye transit yahut ihraç kaydıyla satış ya da masrafları sahibince karşılanmak şartıyla tasfiye edilmek üzere bulunduğu gümrük yönetimine terk edilecek.
