İHA’nın haberine nazaran; Alerjiye neden olan polen, toz ve gibisi havada dolaşan hususların burun ve sinüslerin içini örten yapılar ile teması sonucu gelişen olağan dışı tepkiye “alerjik rinit” söylendi.
Alerjik rinit sıklığı dünyada olduğu üzere Türkiye’de de artıyor. Alerjik rinit belirtilerinin neler olduğunu anlatan Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Odyoloji Uzmanı Op. Dr. Tuna Kenar, hastalık hakkında kıymetli açıklamalarda bulundu.
Op. Dr. Tuna Kenar, “En değerli belirtileri sık tekrarlayan burun akıntısı, burun kaşıntısı, burun tıkanması ve art geriye en az 4-5 sefer hapşırmaktır. Bu duruma sıklıkla damak-geniz-kulak kaşıntısı, gözlerde yanma-sulanma ve kaşıntı, geniz akıntısı ve buna bağlı gıcık öksürüğü eşlik eder.
Gece burun tıkanıklığına bağlı rahat uyuyamama nedeniyle sabah kalkınca baş ağrısı ve boğazda yanma tipiktir. Sık öksürmenin ön planda olduğu bireylerde baş ağrısı, karın ağrısı ve yaygın halsizlik görülebilir. Bu hastalıkta oluşan alerjinin şiddeti şahıstan şahsa değişmektedir. Hastaların bir kısmı bu alerjiyi hafif atlatırken öbür bir kısmında ise belirtiler günlük hayatlarını etkileyen ve hayat kalitesini hayli bozacak kadar şiddetli olabilmektedir” kelamlarını kullandı.
Başlıca alerjen hususları açıklayan Op. Dr. Tuna Kenar şunları söyledi:
“Havada dolaşan, küçük ve hafif olan hayvan ve bitki proteinleri burun, boğaz ve göz yüzeyine yapışır ve alerjik tepkisi tetikleyerek alerjik belirtilere yol açar. Sık rastlanan esas alerjenler polenler, mantarlar, konut tozu akarları, konut hayvanlarının deri artıkları-tükürük-idrar-tüyleri ve hamam böcekleridir. Kabaca bakacak olursak; 5 yaş altında daha çok iç ortam, yıl uzunluğu süren alerjenler: mesken tozu akarları, hayvan tüyleri, iç ortam mantarları, hamam böceği vb. 5 yaş üstünde ise daha çok dış ortam, mevsimsel alerjenler: Çayır-ot-ağaç polenleri, dış ortam mantarları vb. görülür. Çayır-çimen polenleri alerjinin dünyadaki en sık sebeplerinden biridir. Konut tozu akarları ise gözle görülemeyen milimetrik canlılar olup insan deri artıkları ile beslenirler ve dışkılarının teneffüs yollarımıza ulaşmasıyla hassas bireylerde alerjik tepkilere neden olurlar. Yatağınızda ve yastıklarınızda, halınızda, koltuğunuzda, çocuğunuzun oyuncak ayısında yaşarlar. Öteki yandan kedilerin en çok tükürükleri alerjen özellikteyken, erkek kedi idrarı da hayli güçlü bir alerjendir. Alerji, ilkbahar ve sonbahar üzere belirli periyotlarda oluşabileceği üzere bazen de yılın tüm aylarında oluşabilir. Örneğin; polen alerjileri sıklıkla bahar aylarında, toz alerjileri (ev tozu akarları, mesken içinde bulunabilen mantarlar) ise yılın bütün devirlerinde görülmektedir”
Alerjik Rinit tanısı nasıl konulduğunu anlatan Op. Dr. Kenar, “Alerjik rinit teşhisinde hastanın ayrıntılı bir tıbbi hikayesi çok kıymetlidir. Yapılan muayenede burun içi, boğaz, yüz ve gözlerde tipik alerjik datalar tespit etmek. Alerjik rinitten şüphelenen doktor, teşhisini alerjik deri testleri ve kan testleriyle destekleyebilir. En sık kullanılan deri testinde (prick), birden fazla alerjen içeren aplikatör, ön kol iç yüzey derisine batırılarak kısa müddette, kolay ve neredeyse acısız bir biçimde yapılabilir. Kan testleri her vakit net sonuç vermeyebilir. Alerjik belirtileriniz olduğu halde testleriniz negatif gelebilir ya da testiniz hiçbir şikâyetiniz olmamasına karşın müspet gelebilir. Keza, cilt testleri alerji teşhisinde süratli, emniyetli ve pratik birer teşhis aracıyken, olumlu sonuçlanan bir test her vakit sizde alerji olduğunun göstergesi değildir. Klinik belirtilerin de eşlik ediyor olması gerekmektedir” tabirlerini kullandı.
Alerjik rinit tedavi tekniklerinden bahseden Op. Dr. Kenar, “Çevre denetimi tedavide birinci basamaktır, yani hastanın beklenen alerjenlerden uzak durması ve korunma tedbirleridir. Tozlu ortamda bulunmamak, bunu en aza indirmek için meskende su filtreli elektrikli süpürge kullanımı, ayaklı dolap ve yatak tercih ederek altında ve gerisinde toz birikimini engelleme, mesken içinde mümkün olduğunca yüksek tüylü (Shaggy, peluş) halı, kilim, battaniye, oyuncak vb. kullanılmaması, bitki ve mesken hayvanı bulundurulmaması, battaniye ve yorganların kesinlikle nevresimli kullanılması, nevresim ve çarşafların 2-3 haftada bir yıkanması, güneşte kurutulup ütülenerek kullanılması, polenlerin ağır olduğu mevsimlerde mümkün olduğunca içeride olmak ve kapı, pencerelerin kapalı tutulması, ilaç tedavisi korunma tedbirlerinin yetersiz kaldığı durumlarda başlanmalıdır. Alerjide aşı tedavisi (immunoterapi) alerjenden korunma yollarının uygulanmasına ve ilaç kullanımına karşın denetim altına alınamayan alerjilerde uygulanabilir. Keza, aşı tedavisi bilhassa çocukluk çağında yeni alerji ve astım gelişiminden korunma maksatlı uygulanabilir” sözlerini kullandı.
Hastalar tedavi olmazsa nelerle karşılaşacağını belirten Op. Dr. Kenar, “Alerjik rinitli hastalar burun, orta kulak ve boğaz enfeksiyonlarını daha sık geçirmeye meyillidirler. Bu hastalara hem alerjik rinit tanısı için hem de belirtileri emsal diğer hastalıklardan ayırıcı teşhis için kulak, burun, boğaz muayenesi yapılmalıdır. Rastgele bir enfeksiyonun ya da yapısal bir bozukluğun bu şikâyetlere yol açıp açmadığı tespit edilmelidir. Alerjik belirtiler vaktinde tedaviyle denetim altına alınırsa hem alerjik rinit tedavi edilmiş olur hem de beklenen bahsedilen enfeksiyonların gelişmesi engellenerek hayat kalitesi öbür sağlıklı bireyler üzere olur” diye konuştu.
Op. Dr. Kenar, “Alerjik rinit hastalarında öteki alerjik hastalıklar (astım, egzama, kurdeşen, besin alerjisi vb.) daha fazla görülmektedir. Alerjik rinitli hastaların yaklaşık yüzde 40’ına astım, astımlı hastaların yaklaşık yüzde 80 ine alerjik rinit eşlik ettiği bilinmektedir. Bu nedenle alerjik rinit hastalarının başka alerjik hastalıklar açısından da çerçeveli olarak kıymetlendirilmesi uygundur. Son 15 yıldır Denizli’de yaptığım klinik ve bilimsel, gözlemsel çalışmalarda ve muayene, tedavi ettiğim binlerce mevsimsel alerjik rinit hastamda, tedavi aralığını ilkbaharda 15 Mart-15 Mayıs halinde 2 ay, sonbaharda 15 Eylül-15 Ekim biçiminde 1 ay olarak belirledim. Bu tarihlerden 7-10 gün evvel ilaç tedavisine başlanınca azamî tedavi karşılığını deneyim ettim. Global ısınma sonucu gelişen iklim değişikliğinden ötürü şunu belirtmeliyim ki, son birkaç yıldır bu tarihlerin yaklaşık 15 gün ötelendiğini gözlemledim” biçiminde konuştu.
