Anayasa Mahkemesi (AYM), Türk Uygar Kanunu’nda yer alan ve bayanın tek evlenmeden evvelki soyadını kullanmasını engelleyen Türk Uygar Kanunu kararını iptal etti.
Resmi Gazete’de yayımlanan karara nazaran İstanbul 8. Aile Mahkemesi, “Kadın, evlenmekle kocasının soyadını alır; lakin evlendirme memuruna yahut daha sonra nüfus yönetimine yapacağı yazılı müracaatla kocasının soyadı önünde evvelki soyadını da kullanabilir. Daha evvel iki soyadı kullanan bayan, bu haktan yalnızca bir soyadı için yararlanabilir” düzenlemesinin iptaline karar verilmesi talebiyle AYM’ye başvurdu.
Dosyayı karara bağlayan ve kararı ‘eşitlik prensibi ile bağdaşmadığı’ gerekçesiyle oy çokluğuyla iptal eden AYM, şu değerlendirmeyi yaptı:
“EŞLER ORTASINDA CİNSİYET TEMELİNDE FARKLI MUAMELENİN YAPILDIĞI AÇIKTIR”
“Erkek, evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra da tek başına kullanabildiği halde, kuralla bayanın evlenmeden evvelki soyadını evlendikten sonra lakin kocasının soyadının önünde kullanabileceği öngörüldüğünden karşılaştırmaya müsait halde emsal durumda olan eşler ortasında cinsiyet temelinde farklı muamelenin yapıldığı açıktır…
“MAKUL BİR TEMELİ YOK”
… Ortak soyadının aile bağlarını muhafazanın mecburî olduğunun, bu manada eşlerin ortak soyadı taşımamaları halinde aile bağlarının hiçbir formda korunamayacağının söylenmesi de zordur… Evlenmeden evvelki soyadının, evlendikten sonra da tek başına kullanılması bağlamında bayan ve erkek ortasında kuralla öngörülen farklı muamelenin objektif ve makul bir temele dayanmaması sebebiyle eşitlik unsurunu ihlal ettiği sonucuna ulaşılmıştır.”
AYM, iptal kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti.
