İktidarın seçim öncesi attığı en kıymetli adımlardan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) Yasası yürürlüğe gireli 45 gün oldu lakin 1 milyondan fazla kişi hala birinci maaşını bekliyor.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’in haberine göre yeni kanunla emekliliğe hak kazanan ve Toplumsal Güvenlik Kurumu’na (SGK) müracaat yapanların yaklaşık dörtte birinin süreçleri onaylandı. Fakat maaşı, fark ödemesi ya da ikramiyesi hesabına yatanların oranı yüzde 15’te kaldı.
3 Mart 2023’de Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren yasanın akabinde bugüne kadar yaklaşık 1 milyon 600 bin kişi emeklilik için müracaat yaptı. Bunlar ortasından yalnızca 400 bin civarının emeklilik süreçleri onaylanırken, rastgele bir ödeme alanların sayısı yaklaşık 200-250 bin civarında kaldı.
‘EYLÜL AYINI BULUR’
Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Erdursun, “Yasanın çıktığı gün müracaatta bulunup da hâlâ sonucunu alamayanlar var” diyerek sürecin Eylül ayına kadar uzayabileceğini söylüyor: “Biz Mart ayında birinci müracaatlar başladığında dedik ki bu işler Eylül-Ekim ayını bulur.
Ancak Çalışma Bakanı Sayın Vedat Alım çabucak gerisinden açıklamalar yapıp Nisan ayında herkes aylıklarını alacak üzere açıklamalarda bulundular. Aslında bu mümkün değil. Matematiksel olarak da mümkün değil. Zira Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun bir kapasitesi var.”
‘GÜNDE 8-10 SEFER DENETİM EDİYORLAR’
Bakan Vedat Alim’in açıklamalarının vatandaşta beklenti yarattığına işaret eden Erdursun “Gün içinde sekiz kez, on kez sanki aylığını yatmış mıdır diye merak edip sisteme girenler var. Lakin bu süreç biraz uzun sürecek. Bence Eylül ayına kadar uzayacak” diye konuşuyor.
Emekli aylıkları geç yatanların hesaplarına geçen mühlete nazaran toplu para yatacağını, kimsenin hak kaybı yaşamayacağını hatırlatan Erdursun, hükümet yetkililerinin sürecin uzamasıyla ilgili vatandaşı rahatlatacak açıklamalar yapması gerektiği görüşünde.
‘BU SEFER SGK’YE TAKILDIK’
Emeklilikte yaşa takılanların meseleleri için 2014’ten bu yana faaliyet gösteren EYT Federasyonu da Toplumsal Güvenlik Kurumu’nun hem işçi hem de sistem olarak yetersiz kaldığına işaret ediyor.
EYT Federasyonu Genel Lideri Dilek Lastikçi’ye nazaran SGK tedbir almadığı için sistemde arızalar da görülüyor: “Yasanın bir yıldır çıkacağı söyleniyordu. Lakin e-devletten müracaat yapıp süreçleri onaylanmayan arkadaşlarımız bu sefer kuruma sorgulamaya gidiyorlar ve neden onaylanmadığını sorduklarında da çok bir yığılma olduğunu görüyorlar. Bu manada kurumun daha öncesinde tedbir alması gerekiyordu.”
Maaşları yatmayan EYT’lilerin bayramda da mağdur olduğunu söz eden Lastikçi’ye nazaran bayram öncesinde tahlil odaklı bir yaklaşımla EYT’ye müracaat yapan herkesin hesabına en düşük emekli maaşı kadar bir meblağ yatırılabilir, süreçler tamamlandığında ise bu sayı mahsup edilerek geri kalan ödemeler yapılabilirdi.
“23 yıl bekledik yeniden hala beklemedeyiz. Bu sefer de SGK’ya takıldık” diyen Lastikçi, ekliyor: “Evet, bir hak kaybı olmayacağı söyleniyor lakin ekonomik koşulları müsait olmayan, hiçbir geliri olmayan bir insanın bir günü geçirmesi dahi eziyet ve zulüm haline geliyor. Yeniden bir mağduriyet yaratılıyor.”
